Çocukların gelişim dönemine uygun olarak yapabildiği, başka kişilerin yardımına ihtiyaç duymadan sürdürebildiği kişisel bakım becerilerine öz bakım becerisi diyoruz. Öz bakım becerilerini kazanmak çocukların bağımsız ve kendine güvenen kişiler olmasında önemli bir rol oynuyor.
3-4 Yaş Çocukların Öz Bakım Becerileri
- Giysilerinin önünü-arkasını ayırt edebilir.
- Ellerini yıkayabilir.
- Dişlerini fırçalayabilir.
- Masada kirlettiği kendine ait yeri temizleyebilir.
- Gece gereksinim duyduğunda uyanıp, tuvalete gidebilir.
- Burnunu mendille silebilir.
- Basit ev işlerine yardım edebilir.
- Kendisine ait eşyaları toplayabilir.
- Yemeğini kendi yiyebilir.
- Bardaktan su içebilir.
- Tuvalet gereksinimi ile ilgili işleri yapabilir.
- Düğmesiz ve bağsız giysileri giyip, çıkartabilir.
- Fermuarını açabilir.
5-7 Yaş Çocukların Öz Bakım Becerileri
- Kendi kendine giyinip-soyunabilir.
- Saçlarını tarayabilir.
- Fermuarını açıp kapatabilir.
- Bıçakla ekmeğine yumuşak nesneleri sürebilir.
- Ayakkabılarını bağlayabilir.
- Tabağına servis tabağından yiyecek alabilir.
- Duruma ve hava şartlarına uygun giyecekleri seçebilir.
- Giysisindeki büyük düğmeleri ilikleyip çözebilir.
- Sözel ipuçları ile tabakları, peçeteleri, çatal ve kaşıkları doğru yerleştirerek sofra kurmaya yardım edebilir.
- Boyuna uygun bir askıya ceketini veya hırkasını asabilir.
Çocuklar anne babanın fark etmediği zamanlarda bile onları izlemeye devam ederler. Öğrenmenin ve bir beceri geliştirmenin en etkili yollarından biri taklit etmektir, bu yüzden çocuğunuza model olmanız önemlidir. El-yüz yıkama, giyinme gibi faaliyetleri, keyifli zaman paylaşımı haline dönüştürebilirsiniz, çocuğunuzun çabalarını görüp takdir edebilirsiniz.
Çocuklara öğretilmesi gereken şey asıl şey kirlenmemeleri değil, kirlendikten sonra nasıl temizlenmeleri gerektiğidir. Her yeni kazanılan becerinin ilk dönemleri acemilik sürecidir. Acemilik döneminde çocuğunuzdan hızlı ve en güzel şekilde yapmasını beklemek, çocuğunuzun kendine olan güvenini ve isteğini kırabilir.Çocuğunuzun bir beceriyi tam olarak yerine getiremeyeceğini bilseniz bile, denemesine izin verip, ona rehberlik edebilir ve zaman tanıyabilirsiniz.