Evlilik, genel anlamda bireylerin duygusal gereksinimlerini ve beklentilerini karşılayabilmek amacıyla yapılır, anlayış ve mutluluk esas alınarak temellendirilir. Sadece kimi zaman çiftler içinde anlaşmazlıklar yaşanmaya başlanır, beklentilerin karşılanmadığı fark edilir. Bireylerin ilişkide birbirlerini mutlu etmekten fazlaca birbirlerine zarar verdiği görülmeye başlandıkça boşanma sonucu gündeme gelir. Maddi problemler, kültürel farklılıklar, yazışma sorunları, aldatma, sertlik, kıskançlık şeklinde pek fazlaca niçin boşanmaya niçin olabilir. Boşanma, evlilik şeklinde naturel bir süreçtir. Tüm çabalara karşın ilişki yürütülemiyorsa, kişilerin mutsuz bir yaşamı sürdürmeleri yerine boşanmayı seçmeleri daha sıhhatli olacaktır. Fakat eğer ailede çocuk var ise, bu boşanma sürecini daha karmaşık hale getirmektedir. Çiftler evlatlarının üzülmemesi için kimi zaman birlikteliği devam ettirmeye iş yapmaktadır. Aslen çocuğun devamlı kavga eden, birbirine hoşgörü göstermeyen bir ailede büyümesindense sıhhatli bir boşanma süreci geçirmiş ve yeni sisteme adapte olabilmiş ebeveynle büyümesi çocuk için daha sıhhatli olacaktır.
Boşanma, tüm aile bireylerini etkileyen bir karardır. Boşanma süreciyle kişilerin hayatında pek fazlaca değişiklik meydana gelir. Dünyadaki herhangi bir yaşamsal değişim ayrılık ve yitik olarak değerlendirilir, bu yüzden boşanma da bir kayıptır. Yitik sonrası bir yas süreci adım atar. Yas süreci, yeni hayata uyum sürecidir. Uyum sürecinde, şahıs baş etme becerilerini geliştirir ve olgunlaşabilir. Yas sürecinin sıhhatli bir halde yaşanması, kaybın etkilerini yavaş yavaş azaltacaktır. Yas sürecinde 5 evreden anlatmak mümkündür:
1) Şok ve inkar: Kişinin içinde bulunmuş olduğu durumu inkar etmesidir, şahıs yaşamış olduğu zorluğu kabullenemez.
2) Kızgınlık, hiddet: Kişinin isyan edip bilhassa “niye ben” sorusunu sordurulmuş olduğu dönemdir.
3) Pazarlık: Kişinin kaybetmiş olduğu deneyimlerini yine yaşama isteği söz mevzusudur. Bu gerçekleşmeyince hiddet artar.
4) Depresyon: Üzüntü, üzüntü ve acı halidir.
5) Kabullenme ve uyum: Durumla baş edebilmenin başladığı dönemdir.
Yas sürecinin yaşanması her kişide değişim gösterir. Bazı kişiler bunu daha şiddetli şekilde yaşayabilir. Eğer bu evreler atlatılamıyorsa bir uzmandan destek almak yararlı olacaktır.
BOŞANMA KARARI ÇOCUKLARA NASIL AÇIKLANMALI?
Anne babalar genel anlamda çocuklarına boşanma kararını açıklamaktan çekinirler. Sadece bu karar verildikten ve aile bireylerinin hayatlarında değişimler olmaya başladıktan sonrasında boşanma sonucu ufaklıklara bir an ilkin açıklanmalıdır. Eğer ufaklıklara lüzumlu izahat yapılmazsa, evimizdeki değişimleri fark eden çocuklar durumu anlamlandırmak için kendileri senaryo yazmaya başlayacaklardır.
Boşanma sonucu anne ve baba birlikteyken açıklamalı, çocuğun yaşına uygun bir üslupla anlatılmalıdır. Bu süreçte hayatlarında nelerin değişeceği aktarılmalıdır. Verilen kararın çocuklarla bir ilgisi olmadığının, onların daima ebeveyni olarak kalacaklarının ve onları sevmeye devam edeceklerinin, yalnız ebeveynin kendi ilişkilerini yürütemediğinin bilhassa altı çizilmelidir. Bu aşamada evlatların sorularına net bir halde yanıt vermek de önemlidir. Ek olarak, boşanma gerçekleştikten sonrasında anne ve babanın çocuklarıyla beraber bir araya gelmeleri ve beraber zaman geçirmeleri de evlatların ruhsal durumu açısından yararlı olacaktır.
Uzm. Psk. Cangül TOKMAKTEPE